1. AANLEIDING
Bibliotheekservice Fryslân (BSF) is moderator van de SPN Themagroep Werkplaats. Dit voorstel heeft betrekking op het recente verzoek van SPN en KB om een versnelling aan te brengen in deze themagroep, specifiek voor de aandachtsgebieden verbetering van bestaande activiteiten en ontwikkeling van nieuw aanbod. Uitgangspunt is op deze manier de expertise van de themagroepdeelnemers ontwikkeld en gebundeld wordt. Dit doen we door de activiteitenontwikkeling zoveel mogelijk volgens stramien te realiseren.
Dit realiseren we middels het organiseren van een SPN Maker Party. BSF gebruikte dit concept, oorspronkelijk ontwikkeld door Mozilla, eerder succesvol. Het is afgelopen december succesvol uitgevoerd in Friesland ten behoeve van het Fries Bibliotheken Netwerk (inclusief enkele deelnemers van buiten Friesland). De SPN Maker Party is feitelijk een opschaling naar landelijk niveau.
2. THEMAGROEP WERKPLAATS
De doelstelling van de themagroep Werkplaats luidt als volgt:
“Met de SPN themagroep Werkplaats wordt bijgedragen aan de doelstelling dat openbare bibliotheken bijdragen bij aan de ontwikkeling van digitale geletterdheid van burgers. Onder digitale geletterdheid kan worden verstaan: het overweg kunnen met ICT, digitale media en andere technologieën die nodig zijn om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse (kennis)maatschappij.”
Maakonderwijs
Een primair aandachtspunt van de themagroep is maakonderwijs. Steeds meer bibliotheken hebben namelijk bibliotheeklabs en/of bieden ‘maak-diensten’ aan. Het is de ambitie om in 2017 en 2018 het activiteitenaanbod van bibliotheken op dit terrein verder te innoveren, te verdiepen en te verbreden. Dat doen we in nauwe samenwerking met het onderwijs en andere partners.
Als georganiseerde bibliotheken zichtbaar zijn en bijdragen aan de Maker Faire 2018 is een concrete doelstelling van deze community. Via deze weg draagt de bibliotheek bij aan het versterken van de 21ste-eeuwse vaardigheden als creativiteit, verbeeldingskracht, probleemoplossend vermogen, verbanden leggen, samenwerken en kennisdelen van zowel volwassenen als kinderen.
Actielijst themagroep
Op de TO DO-lijst 2017-2018 van de werkgroep staat een aantal acties:
I. Ideeën bedenken, verzamelen en uitwerken:
We inventariseren welke activiteiten op het gebied van digitale geletterdheid momenteel al in bibliotheken plaatsvinden en welke wensen er zijn als het gaat om verbetering ervan.
We werken aan de ontwikkeling van nieuw aanbod.
Concreet doel is het zichtbaar maken van de Nederlandse openbare bibliotheken tijdens de Maker Faire 2018. Deze heeft als bijzondere insteek dat het onderwijs de voornaamste doelgroep is. De Maker Faire wordt daarom verrijkt met een conferentie, FabLearn. Onderdeel hiervan zal onder meer een expertsessie bibliotheken zijn, georganiseerd door de themagroep Werkplaats.
II. Experimenteren en doorontwikkelen:
We gaan lopende experimenten op het gebied van digitale geletterdheid doorontwikkelen, afstemmen, opschalen en uitrollen (en integreren in lopende landelijke programma’s zoals de Bibliotheek op school).
We voeren pilots met werkplaatsen (Fablabs) in fysieke bibliotheken uit (2017).
We presenteren de resultaten van de pilots in het kader van de KB-Visie Mediawijsheid 2016-2018.
Van bibliotheekmedewerkers vraagt deze rol (de rol van werkplaats) om andersoortige vaardigheden en competenties. En is er dus een stevige impuls op het gebied van deskundigheidsbevordering nodig en daar wordt invulling aan gegeven, bijvoorbeeld door kennis van buiten de bibliotheeksector aan te trekken.
III. Beschikbaar stellen en implementeren:
We werken aan een stramien om bestaand product- en activiteitenaanbod voor meerdere bibliotheken beschikbaar te maken.
We beschrijven bestaand en nieuw product- en activiteitenaanbod binnen het begrippenkader digitale geletterdheid van Kennisnet om het bijvoorbeeld eenvoudig te kunnen implementeren binnen het aanbod van dBoS.
We organiseren binnen het netwerk en bredere landelijke uitrol, bijvoorbeeld door een netwerkorganisatie in te richten en de communicatie gezamenlijk uit te voeren.
3. SPN MAKER PARTY
Om een versnelling aan te brengen in een aantal van de TO-DO’s wordt een tweedaagse landelijke Maker Party georganiseerd. Tijdens dit evenement zal een groep deelnemers onder deskundige begeleiding gezamenlijk werken aan product- en activiteitenontwikkeling binnen voor het thema zeven relevante aandachtsgebieden:
1. 2D -> [Laser en vinylsnijder]
2. 3D -> [3D-printen]
3. Electronica -> [solderen, circuits, low-tech]
4. Klooien / textiel /creativiteit -> [Maken en knutselen]
5. BeeBot, Dash & Dot, Lego, mBot, Sphero, etc. -> [Onderwijs]
6. Programmeren -> [Van Scratch tot Arduino/Raspberry Pi]
7. Makersbox Mediawijzermakers -> [low-cost materialen mbt maker movement en mediawijsheid/digitale geletterdheid]
Daarnaast zal er ruimte zijn voor kennisoverdracht. Dat betekent dat van de deelnemers wordt verwacht dat zij al ervaring hebben met voornoemde aandachtsgebieden, of daarmee affiniteit hebben. Dit maakt bundeling van bestaande activiteiten effectiever en de (door)ontwikkeling van bestaande activiteiten eenvoudiger.
3.1 Deelnemers
De deelnemersgroep zal beperkt worden tot 24 personen, drie per POI. Het is aan de POI’s om zelf mensen aan te dragen. Dit kunnen ook collega’s uit bibliotheken of mensen van daarbuiten zijn. In groepjes van drie personen wordt gewerkt aan twee lessen/activiteiten/workshops. Deze zijn toepasbaar binnen de programmalijnen Jeugd & Onderwijs en/of Persoonlijke Ontwikkeling en/of Participatie & Zelfredzaamheid. De deelnemers zullen daarnaast fungeren als Werkplaatsambassadeur in hun eigen lokale bibliotheeknetwerk. Op deze manier wordt de opgedane kennis geborgd en kunnen lokale vragen beter beantwoord worden.
3.2 Begeleiders
De begeleidersgroep bestaat uit 12 personen. Drie daarvan worden beschikbaar gesteld vanuit het team van Bibliotheekservice Fryslân/FryskLab. Zij zullen de ervaringen die opgedaan zijn bij de Maker Party in Friesland op deze manier goed kunnen overbrengen en daarmee borgen. De andere 9 begeleiders komen uit het netwerk van Nederlandse bibliotheeklabs en deelnemers van de themagroep Werkplaats. Uitgangspunt is dat deze begeleidersgroep op het gebied van expertise aanvullend op elkaar is. Voor alle voornoemde aandachtsgebieden moet begeleiding voorzien zijn.
De opgeleverde resultaten zullen onder vermelding van een Creative Commons CC BY-licentie beschikbaar komen voor alle Nederlandse bibliotheken. Dit geldt ook voor de gebruikte werkmethodes, alsmede het draaiboek van de Maker Party.
4. PLANNING
De SPN Maker Party wordt gehouden op 19 en 26 april 2019 in het fablab van CODA Apeldoorn. Deelnemers aan de SPN Maker Party moeten beide dagen beschikbaar zijn. Opgave voor de SPN Maker Party kan via je Provinciale Ondersteuningsinstelling